P Zirlai-2
October 7–13, 2023
KAN HNÊNA PATHIAN RAWNGBÂWLNA: Then 2
Chângvawn: “Chutichuan kal ula, hnam zawng zawngte chu zirtîrahte siam ula, Pâ leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingin baptis ang che u,” (Matthaia 28:19, NKJV).
Sabbath Chawhnû October 7
Chhiar Tûr: Deuteronomi 7:6, 11, 12; Matthaia 28:16–20;
Johana 20:21, 22; Thupuan 7:9, 10; 14:6, 7.
athian chu rawngbâwlna Pathian a nihna thupui chu Pathian PLehkhathûah hian a inzam chhuak a. Mihringte chanchin thlunzawm zêltu niin, A thilsiamte tâna Pathian thiltum a târlang a. Chûbâkah, chunglam thupuan chhuah: Pathian fâ tlu tâte Amah anna nei tûra dinthar (khaikhin tûr: Kol. 3:9, 10; 1 Johana 3:2) lehna tûr chu a nemnghet bawk.
Pathian rawngbâwlna tûr chu keinin Pathian Thû kan hmuh leh hriatthiamna tûr pawh a ni a. Bible kan chhiarin, Pathian chu tum rênga min rawn zawng chhuaktu a nih kan hre thei a. Sual vângin lo inmihran tawh (Isa. 59:2) mah ila, A rawngbâwlna hmangin “thil zawng zawng A siam thar” (Thup. 21:5, NKJV) hun a thlen thlengin, mihringte nêna inlaichînna chhe tawh chu Pathianin A dinthar zui zêl dâwn a ni.
Chutih ruâlin, Pathianin Amâ nihphung leh mîzia chu kan manthiam theih nân, Mahnî inpuân chhuah chu A thlang a; chû chu Amah nêna a taka inlaichînna tlo tak kan neih theih nân a ni. Tawngkam dang chuan, Pathian hi kan hre tûr a ni lek lo va, Amah leh A hmangaihnaa chhandamna a taka hriatna kan neih hi mi dangte hnênah kan hrilh chhâwng tûr a ni.
Pathian Lehkhathû-ahte hian, Pathianin Amâ rawngbâwlna ziârâng hriatna chu min pê a ni.
Sunday October 8
Pathiana Mi Pathum: Rawngbâwlna Tobul
Pathian Lehkhathua Pathian rawngbâwlna hian chhandamna kawng awm chhun atân Isua chu a laipui leh, hmatheh berah a hmang a, Amah Krista ngêi pawhin: “Kei hi Kawng leh Thutak leh Nunna chu ka ni. Keimaha kal lo chu tû mah Pâ hnên an thleng ngai lo,” (Johana 14:6, NKJV) tiin A puâng a. Chuti chungin Isuan A rawngbâwlna-ah Pathiana Mi Pathum chu a laipui a ni tih manthiam tûrin min tanpui bawk.
Kristan A tih apiang kha A Pa vâna mî tân emaw, hnên atanga chhuak emaw a ni zêl thîn (Johana 4:34; Johana 5:30; Johana 12:45). Chutichungin, Isuâ rawngbâwlna kha hê khawvêla A lo kal atanga intan mai a ni lo tih kan hre reng tûr a ni. Chû chu kan khawvêl siam a nih hmâ pawh khân, Pâ hnên atangin a lo dawng tawh zâwk a ni (Efesi 1:4; 1 Pet. 1:20).
Chutichuan, kan lei khawvêl lungphûmte phûm a nih hmâ pawh khân, Pathianin mihring pawhna tûr A lo ruâhman diâm tawh a; chû ruâhmanna chu hlen tûrin mihring chanchinah tum lâwk rêngin a lo che ta a ni.
Fapain khawvêl a siam a (Johana 1:3), a “hunbi kim” (Gal. 4:4, NKJV) a lo thlen tâkah khân, Pathianin A hmangaihna chu a taka lantîrin, Fapa chu A rawn tîr a (Johana 3:16, 17). Fapa chu lo kalin, kraws-ah a thî a, thihna chu a hneh ta a ni. Chutah, Pâ hnên atanga tirh chhuah, Thlarau chu a lo thleng a (Johana 14:26; 16:7), khawvêl thiamloh hriattîrin (Johana 16:8–11), tûnah pawh hian rawngbâwl tûra Pathian mîte tichak leh tîr chhuakin, Pâ leh Fapa rawngbâwlna chu A chhunzawm zêl a ni (Johana 14:26; 16:13, 14).
Johana 20:21, 22 chhiar la. Rawngbâwlna hi Pâ, Fapa leh Thlarau Thianghlim atanga lo chhuak a nih hriatthiamna hian engtin nge kan rawngbâwlna a kaihhruai tûr ni ang?
Bible-ah hian Pathiana Mi Pathum sawina “trinity” tih thumal hi a chuâng lo nâin, an Pathuma rawngbâwla an chêtna lam sawina chu a chuâng nuâl mai. Entîr nân, Kristâ thawhleh hnû khân, A zirtîrte hnêna inlârin, an hnênah: “Ka Pâ thil tiam chu in chungah ka rawn tîr dâwn e; nimahsela chung lam atâ thiltihtheihnaa an thuâm hmâ loh che u zawng, khawpuiah hian awm reng rawh u,” (Luka 24:49, NIV, emphasis supplied) tiin a hrilh a. Hetah hian Pathiana (Mi Pathumte) rawngbâwlna chu a tak a ni tih kan hmu thei a: Pâin A tiâm a, Fapain thlen famkimtîr A tiâm a, thutiâm erawh chu Thlarau Thianghlim lo thleng tûr chu a ni (Luka 3:16; Tirhkohte 1:4, 5, 8).
Heta tanga kan hriat chu, rawngbâwlna chu keinî tâ a ni lo tih hi a ni. Pathiana Mi Pathumte tâ a ni a, chutiang a nih avâng chuan a tlawlh dâwn lo a ni.
Pâ, Fapa leh Thlarau Thianghlim hi thlarau chhandamna hnâah an inhmang tlâng vek a. Engati nge hê thû hi i tân thlamuânpuiawm viâu tûr a nih?
Thawhtanni October 9
Zirtîrahte Siamna: Rawngbâwlna Thupui
Matthaia 28:16–20 chhiar la. Hêng chângahte hian zirtîr nihna eng thilte nge i târ lan theih ang?
Matthaia 28:16–20 hian Bible thupêk, tihmâkmawh chu a puâng a, chû chu rawngbâwl tûra Tirhchhuahna Thupêk Ropui (Matt. 28:18–20) tiin kan sawi a; hetah hian Isuan A hnungzuitûte chu kal chhuak a, zirtîrahte siam a, rinna nêna zirtîrna pê a, inpâwl hona neihpui tûra hma la tûrin a ti a ni (Marka 16:15, 16; Luka 24:44–49; Johana 20:21–23; Tirhkohte 1:8).
Matthaia 28:16–20 thupui pawimawhte chu hetiang hian kan sawi thei ang: 1) Isuan A zirtîrte kha Amâ hnêna Galili lama kal tûrin thû a pe (Matt. 28:16, 17); 2) Isua kha an hnêna lo kalin, A thuneihna leh lalna thû a puâng a (Matt. 28:18); 3) Chutah Isuan A zirtîrte chu hna bîk thawk tûrin A tîr chhuak a, chû chu, ‘zirtîrahte’ siam tûrin a ni—(Matt. 28:19, 20); a tâwpah, 4) Isuan tâwpna hun thlenga A zirtîrte awmpui zêl A tiâm a (Matt. 28:20).
Tirhchhuahna Thupêk Ropuiin a tum bulpui ber chu ‘zirtîrahte-siam’ a ni a, chû chu rawngbâwlna hnapui ber a ni bawk. A nihna takah chuan, Grik tawnga Matthaia 28:19 bultanna thû hi “Kal ula, tichuan, zirtîrahte siam rawh u […]” tih a ni. Heta ‘tichuan’ tih hian tirhchhuahna thupêk sawi chhuah tâk chiah (Matt. 28:18) kha tanfung a siamsak a: Isuâ thuneihna leh lalna—kha A thawhlehnaa hnehna a chan atanga a neih tâk chu a ni.
Hê Tirhchhuahna Thupêk Ropuia chêtna tûr thupêk pawimawh chu “zirtîrahte siam” hi a ni. Mi tinte chu zirtîr a, baptisma chantîr leh, Isuâ zirtîrnate khawvêl puma hrilh chhâwn chu zirtîra siam dân tûr chu a ni. Hetah hian Isuan chiang takin A zirtîrte chu thil tum pakhat: ‘zirtîra siam’ tûrin A kawhhmuh a. Hei hi Pathian Lehkhathû zawng zawnga rawngbâwlna ropui ber thu chuânna zînga pakhat chu a ni. A zirtîrte hnêna Isuâ awmpui zêlna tûr thutiam hmanga khâr a ni bawk.
Rawngbâwl tûra Tirhchhuahna Thupêk Ropui kha, khatih laia pungkhâwm, zirtîr hmasâte tân mai a ni lo tih a chiang a. Zirtîrahte siam tûra thupêk thar chu hlen tûrin anmahni mai chuan ‘hnam zawng zawngte’ hnênah an kal thei lo tih a chiang a. Chuvângin, thupêk kha khawvêl pum huâp a ni a, Isua Kristâ hnungzuitu dik apiangte chu ‘zirtîra siamna’ hnâah hian an inhmang theuh tûr a ni. Chûbâkah, thuchah puân darh tûr chu—Isuâ Kristâ chatuan chanchin thâ—khawvêl pum pui tâna puân tûr chu niin, ram, chî leh hnam hmaih then a awm tûr a ni lo.
Rawngbâwlna tûr chu “zirtîrahte siam” a ni. Engtin nge hê Hotupâ thupêk hian in nun dân leh mi dangte rawngbâwlsak dânah nghawng a neih?
Thil ti tûra koh i nihnaa inhmang nasa lehzual tûrin eng nge i tih theih ang?
Thawhlehnî October 10
Chatuan Chanchin Thâ: Rawngbâwlna Thuchah
Thupuan 14:6, 7 chhiar la. Pathian rawngbâwlna engte chu nge vântirhkoh pathum thuchaha a pakhatnain a tlângâupui “chatuana chanchin thâ” atang hian i târ lan theih ang?
Helai chiah hi Pathian Lehkhathûa ‘chatuan’ leh ‘chanchin thâ’ chuân kawpna a ni. Chanchin thâ chu khawngaihna chanchin thâ, Isua Kristâ zâra mî zawng zawngte hnêna hlui chu a ni. Ani chu kan hnêna “khawngaihna leh thutak” (Johana 1:14) min entîr tûrin kan khawvêlah a lo kal a. Sual tel lo va nungin, kan sualte vânga hremna tuâr tûrin kan âiawhin kraws- an a thî a (Isa. 53:4, 5; 1 Pet. 3:18). Nunnaa tholehin, vânah A lâwn a, Ani chu Pâ châwisân a ni a, tûnah hian vân biak bûkah min dîlsak mêk a ni (Thup. 1:18; Tirh. 2:33; Heb. 7:25). Ani chuan A thutiâm ropui ber chu A thlen famkimtîr thuai dâwn a—chû chu ropuina nasa tak nêna lo kal leh a ni; chutah, kum sâng (rorêl) hnûah hê leiah hian Pathian lalram chu A din nghet tawh ang (Joh 14:1–4; Tirh. 1:11; Thup. 21:1–4). Hêng zawng zawng hi chatuana chanchin tha nihna dik tak chu a ni.
Chutih laiin, hê thuchah ‘chatuan’ thil a nihna hi thil chhinchhiah tlâk tak a ni. Min chhandam thei tûr chanchin thâ pakhat chiah a awm a. Pathian rawngbâwlna hlen chhuah a nih hunah pawh a ding reng ang. Chanchin tha dang a awm leh tawh dâwn lo. Zirtîrna leh thurin min hruai bo theite lo
chhuakin a liam leh a (Efesi 4:14); mahse, chhandamna thuchah, chatuan chanchin thâ chu a danglam vê ngai lo va, ringa a taka nunpuitûte chuan thuâwihna lâwmnan chu an la dawng ang (Deut. 5:33; Rom. 2:6).
Zirtîr hmasâte hnêna tirhchhuahna thupêk kha tûna keini hnênah pawh pêk kan ni a. Kristâ tâna zirtîra siamna chu hmun tinah kan chhunzawm zêl tûr a ni. Mahse, eng ang ‘zirtîrte’ nge ni le? Mi thâ, rinawm, inpezo tak leh hmangaih thei an ni. Hetiang nungchang hi a pawimawh a, mahse a tâwk zo chiah lo. Bible sawi anga zirtîr nihna behchhan thilte thupuia nei a ni tûr a ni (Luka 9:23; Johana 13:34, 35; 2 Kor. 5:17). Chuta thiltum bulpui ber chu, Hotupa, Isua Kristâ lo kal lehna tûr tâwk tûra lo inbuatsaih leh mi dangte pawh inbuatsaih tûra tanpui a ni.
“Hrilh lâwknain a sawi ang chuan, rorêlna thu hrilh lâwk [Thup. 14:6, 7] leh, chumi nêna inkûngkaih thuchah dangte chu, vân chhûm zînga Mihring Fapa lo kal lehnain a rawn zui tih kan hmû a. Tichuan, rorêlna thu tlângâupuina chu Kristâ lo kal lehna a hnai tâ tih puan chhuahna a ni nghâl a; chû chu chatuana Chanchin Tha puanna a ni. Kristâ lo kal vawi hnihna thu puanna leh, chû hun chu a hnai ta tih puanna Chanchin Thaa bei tlat a ni.”—Ellen G. White, Kristâ Tehkhin Thûte, p. 191.
Vântirhkoh pakhatna thuchaha “chatuana chanchin thâ” leh rorêlna thû hi engtin nge a inzawm? Engati nge chanchin thâ hi rorêlna chungchâng thupuia nei ngêi tûr a nih?
Nilâinî October 11
Pathian Mîte: Rawngbâwlna Hmanruâte
Khawvêl chanchin liam ta zawngah khân, Pathianin A nungchang rinawm taka târ langtu A nei zêl thîn a; chûngte chuan thuâwih takin A ruâhmannte chu an zui thîn a. Pathian mîte chu, A khawngaihna changtu ni tûra kohna dawng a, A sâwmna pawmtûte an ni. Chûng mîte chu A rawngbâwlna hlen chhuak tûra hmanruâah an lo tang tawhin, an tang zui zêl bawk a ni.
Chhiar tûr: Genesis 12:1–3 leh Deuteronomi 7:6, 11, 12. Thuthlung Hlui huna Amâ mîte tâna Pathian thil tum bulpui kha eng nge ni?
Abrahama leh a thlahte hnêna Pathian thuthlung khân tum hlen tûr bîk a nei a. Anni kha Pathian rawngbâwlna—hnamte hnêna malsâwmnate thlentu ni tûra koh, siam leh tirh chhuah an ni (Deut. 28:10; Isa. 49:6). Chutichungin, Pathian nêna thuthlunga inlaichînna chhûnga thlan an ni a, anni kha rinna leh thuâwihna nêna thu delhkilh anga nung tûr an ni (Gen. 22:16–18; Exod. 19:5, 6; Deut. 28:1, 2; 2 Chron. 7:14). Chutiang chuan, Israel chhehvêla chêngte chu Thuthlung Hlui huna Pathian ‘rawngbâwlna’ lama hîpin an awm ang.
Thuthlung Tharah, Pathian rawngbâwlna chu chhunzawm zêl a ni a. Tholeh Lalpa leh Chhandamtu chuan ‘rawngbâwl dân phung’ thar (Matt. 28:18–20; Tirhkohte 1:8) chu A kalpui a, chutah chuan Kristâ zirtîr, A kohhran chu—hmânlai Israelte huna khawvêl mîten an rawn pan zâwk ang kha ni lo vin, anni chu rawngbâwl tûra khawvêla kal chhuak tûr an ni. Rawngbâwlna hi kohhran atanga lo chhuak a ni lo. Pathianin hlenchhuah tûr rawngbâwlna A la nei a, chû chu hlen chhuak tûrin kohhran hi a ding a ni zâwk.
Chuti chungin, zawhna a la awm cheu: Kohhran rawngbâwlna tûr chu eng nge ni? Kohhran din tûra kotû hnâ tho kha a ni, chû chu: “Bo tawh hnû zawnga chhandam tûrin Mihring Fapa hi a lo kal a ni rêng a ni,” (Luka 19:10, NIV). Keini kohhrana mîte hian tû mah kan chhandam thei lo nâin, anmahni chhandam theitu awm chhun, Isua Krista chu kan kawhhmuh ngêi tûr a ni.
“Kristâ kohhran rawngbâwlna ber chu mi sual boral tûrte chhanchhuah a ni. Pathian hmangaihna mîte hnêna hriattîr a, chu hmangaihna hmang vêk chuan mi sualte Kristâ hnêna hruai thlen tûr a ni.”—Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 3, p. 437. Hamthatna leh mawhphurhna namên lo a va ni êm!
Kan nuna boruâk thianghlim kan mamawh angin, kohhran tân chêt chhuah rawngbâwlna hi a pawimawh a. Boruâk thianghlim tel lo vin kan nung thei lo va, chutiangin rawngbâwlna tel lo chuan kohhran hi a thi mai ang. In kohhran nunna atân mi mal takin eng nge i tih theih ang?
Ningânî October 12
Khawvêl: Rawngbâwlna Hmun
Thupuan 7:9, 10 chhiar la. Hêng chângte hian khawvêla Pathian rawngbâwlna huâm zâuzia chungchâng eng nge min hrilh a tum ni ang?
Tûnkâr zirlai hmang hian zirtîra-siam tûra Tirhchhuahna Thupêk Ropui leh chatuan chanchin tha thuchah chuânna Bible châng pawimawh pahnih chu kan zir ho a ni. Hêng châng hnihten inzawmna thu intâwm: rawngbâwlna tûr ‘hmun’ min kawhhmuh hi a ngaihnawm hlê a ni. Chutah chuan: “Chutichuan kal ula, hnam zawng zawngte chu zirtîrahte siam rawh u,” (Matt. 28:19, NKJV), “leia chêng te—hnam tin rêng te, chi tin rêng te, tawng tin rêng te, mi(pui) tin rêng te” (Thup. 14:6, NKJV, emphasis supplied) tih a chuâng.
Tawngkam dang chuan, Kristâ chanchin thâ hi mi chi tin te, hnam zawng zawng te, tawng chi hrang zawng zawng te, mi(pui) tinte hnên a thleng tûr a ni. Chanchin thâ hian chhandamte zîngah inûnâuna ropui, tanruâlna a thlen tûr a ni. Keini hian entawn tûr pakhat chiah, Krista chu kan nei a. A nihna anga Isuaa awm thutak chu kan pawm a nih chuan, chi inthliârna te, inîtsîkna bangte chu thiah a ni tûr a ni a, thutak thlarau chuan thinlung hmunkhat min puttîr tûr a ni.
Isuan, “Ka thuhretûte in ni ang” (Tirhkohte 1:8, NRSV) tia A sawi khân, A rilrûah ram biâl hrang chi thum a lo lang a ni:
Bial 1: “Jerusalem-ah ka thuhretûah in tang ang.” Khatih lai khân, A zirtîrte kha Jerusalem kiang hnâiah an awm a. Chuvângin, Isua pawh khân, “Nangmahnî kiang hnâia mîte hnênah Pathian thil in hriatte chu hrilh vê rawh u,” a ti a ni. Rawngbâwlna hi inah, chhûngkuaah, thenawmte leh thiante hnênah kan tan hmasa tûr a ni. Hei hi rawngbâwl hmasak berna tûr a ni.
Bial 2: Heti hian A sawi zawm a: “ ‘Judai leh Samari ram hmun tinah.” Kan rawngbâwlna tûr chu eng emawti zâwnga kan kiang hnâi, mahse tlêma hmun hla deuh ni bawk sî-ah pawh kan che tûr a ni. Hêng hmunah hi chuan tawng thuhmun kan hmang tlângpui a, kan hnamzia leh khawsak phungte pawh a thuhmun a, hmun leh hmuna chêng ho erawh kan ni lo thung. Hei hi rawngbâwla hâk kan zauhna tûr chu a ni.
Bial 3: Hei bâkah hian Kristan: “kâwlkil thlengin” (NKJV) tiin A sawi. Pathian rawngbâwlna hian hmun tin, hnam tin, mi chi tin leh tawng tina mîte hnên thleng tûrin min ko a ni. Hêng pawh hi kan rawngbâwlna hmun tûr tho a ni.
Chona: Tûnkâr nî tinin in vêla chêngte tân tawngtaisak thîn ang che. Pathianin khâ hmunah khân chhan neiin A dah che a ni.
Hmalâkna Tûr: In chênna vêla chêngte nihphung—chî, sâkhua, upat leh naupan dân, retheih leh hausak dân, tawng hman chenin hriat tum ang che. An tâna Pathian hmangaihna lantîr dân tûr kawhhmuh tûr chein Amâ hnênah dîl ang che.
Zirtâwpnî October 13
Zir Belhna: Hnam zawng zawngte hnêna thuhretua tang tûrin. “Chhandamtû thusawi, ‘Khawvêl êng in ni e,’ tih thû khân A hnungzuitûte kovah khawvêl pum rawngbâwl tûra mawhphurhna A hlân tih a kâwk a. Ni-êng zungin khawvêl hmun kilkhâwr ber a chhun thîn angin, lei chunga mi tinte hnêna chanchin thâ êng chhi tûrin Pathianin A ruâhman a. Kristâ kohhran hian kan Lalpâ ruâhmanna kha hlen chu ni se, thihna hlima thûte leh thima thû zawng zawngte chungah êng chhit a ni tawh ang. Pungkhâwm luih luih a, mawhphurhnate pumpelh lo va kraws-pu zâwkin, kohhran member-te hi ram zawng zawnga vâk darhin, anmahni atanga Kristâ êng chu ên chhuahtîrin, Amâ tih dân anga thlaraute chhandam nân thawk sela chuan, hê ‘lalram chanchin thâ hi’ rang takin khawvêl zawng zawnga thlen a ni thuai ang.
“Ram zawng zawng atangin Makedonia kohna, ‘Lo kal la, min tanpui rawh u’ tih chu âu chhuahpui a ni a. Pathianin kan hmâah kawng A hawng zêl a. Vân mîte chuan mihringte chu an thawhpui thîn a. Kan hmâah remchânnate siam niin, chunglam thiltihtheihna chuan mihring tehna chu a thawhpui a. Lalpâ hnathawh dân hmuthei lo chu mitdel niin, Berâmpu dikin A berâmte A kohna hre thei lo chu bengngawng a ni bawk.
“Thenkhat chuan Pathian kohna chu hriain, an chhâng a. Thinlung tihthianghlimte chuan tûnah hian chhâng sela, nunna- thlentu thuchah puan chhuah dân kawng zawng rawh se. A hmei a pa, mi inngaitlâwm leh rinawmten Pathian pêk leh ruât hnâ hi an thawh phawt chuan, chunglam thiltihtheihna chuan mi tam takah thutaka piantharna a thlentîr ang. An beihnate rahchhuah chu a mak hlê dâwn a ni.”—Ellen G. White, The Advent Review and Sabbath Herald, November 14, 1912.
Sawi Ho Tûr
®A rawngbâwlna hlen chhuak tûra Pathian hmangaihna kan nunpui dân hian vântlâng zînga kohhran
rawngbâwlna hlawhtlinna chu a hril dâwn a ni. Hê chona hi eng ang taka thâin nge i chhân?
®Thenawm vela non-Adventist-te khan eng angin nge in kohhran kha an hmuh a, an hriatthiam dân nia i hriat? Nangin i hriat dân chu eng ang nge ni vê? A tha zâwnga an ngai a nih chuan, che tha lehzual tûrin engtin nge tan in lâk ang? A chhe zâwng ni ta se, engtin nge tan in lâk thar ang?®Khawvela rawngbawl nan ‘chatuana chanchin tha’ thupuia neih hi engati nge a pawimawh viâu? Hmun tina mi tinte hnênah, kraws-a Isuâ min tihsak tâk zâra beiseina kan neih chanchin thâ bâk, eng beiseina thû nge kan hrilh ang?