P Zirlai-3
October 14–20, 2023
RAWNGBÂWL TÛRA PATHIAN KOHNA
Chângvawn: “‘Nimahsela Thlarau Thianghlim chu in chunga a lo thlen hunah thiltihtheihna in la nei ang; tichuan Jerusalem khuaah te, Judai leh Samari ram khaw tinah te, kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang,’” (Tirhkohte 1:8, NKJV).
Sabbath Chawhnû October 14
Chhiar Tûr: Genesis 11:1–9; 12:1–3; 12:10–13:1; Daniela 9:24–27; Matthaia 1:21; Tirhkohte 8:1–4, 8.
Amâ tâna thuhretûa tang tûrin nuâm taka kan khawsakna hmun atangin Pathianin min sawn chhuah chângte pawh a awm thei. Eng emaw chângte chuan hetianga danglamna hi A ruâhmanna tihpuitlin nâna hman a ni thîn; entîr nân, khâng Babel Insâng atanga pêm darhna ang chîte pawh kha a ni thei. “Hetianga tihdarhna hi khawvêl hmun hrang hrang an lo luah khahna chu a ni, mîten Pathian thiltum hlenna dâl tûra an ruâhman chu, Pathian thiltum tihfamkim nân hman a ni ta zâwk a.”—Ellen G. White, Thlahtubulte leh Zâwlneite, p. 102.
Chutih laiin Abrahama kha, thuhretûa tang tûrin an chênna atangin hmun dangah a pêm a (Genesis 12). Isuâ zirtîrte khân anmahnî mî leh sâte zîngah (Tirhkohte 3) chauh ni lo vin, mi dangte zîngah pawh rawng an bâwl a (Tirhkohte 8:1–4). Tirhkohte 1:8-ah, Isuan rawngbâwla chêt dân tûr lung A phûm a: tuâlchhûng leh lam hnâi, Jerusalem leh Judea a bultanin, chutah Samaria-a kal zêlin, leilung tâwp (kâwlkil) thlengin an kal zêl tûr a ni.
Mahnî ram kan chhuahsan kher lo a nih pawhin, Pathianin kan chhehvêla mîte pawh tûrin min duh a. Jerusalem kohhran dinhmun a lo that tâkah khân, a member-te chu tihdarh an ni a. Tihduhdahna lo chhuakin, mîten tuâr bawk mah se, khâ thil duhawm lo tak kha khawvêl hmun danga chanchin tha theh darhna a lo ni ta hlauh zâwk a ni.
Sunday October 15
Kan Khawsak Nawmna Hmun Bâka Chêin
Mi dangte kan pawh theih nân, Pathianin nuâm taka kan khawsakna piah lama insawn tûrin A duh a. Mahnî chî leh kuâng leh khawsak nawmna hmun ngawta awm reng kan châk tlat a nih chuan, hmasialna leh sual lama hruai kan ni thei a. Hê thil hlauhawm hi Babel chanchin atanga zirlai kan zir chhuah tûrte zînga pakhat chu a ni rêng a ni.
Genesis 11:1–9 chhiar la. Khâng mîte thil tum ber kha engte nge ni hlawm? Eng thil nge tih an duh a, engati nge Pathianin A thulhtîr tâk?
Babel Insâng satûte chanchin khân an tumsânzia a târ lang a. “An hming an tihthan theih nân vânte tawng khawp hiala inchhâwng sâng” (Gen. 11:4, NIV), khawvêl hmun danga la awm ngai lo, khawpui ropui leh inchhâwng sâng sak an ruâhman a ni.
Tûnlai mîte pawh hian chutiang tih chu an la tum fo thîn a ni lo’m ni? Sâkhuana, sumdâwnna, themthiamna leh thil dang avângte pawhin chutiang chu an ti a. Mahnî hming intihropui nâna tih duh an ni thîn. A tâwpah erawh chuan an hmalâkna chu awmzenei lo a ni leh mai sî a (Thuhriltu 2:1–11.)
Bible chuan Genesis 11:4-ah ‘khâng mîte khân lei chung zawng zawnga tihdarh an nih pumpelh nâna insâng kha sâ an ni’ tih a târ lang a. Mahnî hmasialna thil vânga chên ho zêl duh an ni. Mahse, Pathianin ruâhmanna dang A nei sî a ni.
Khâng mîte kha an thil tihah khân an tangruâl tlâng a. Mahse “Lalpa chuan, ‘Ngai teh u, mîte hi pum khat an ni a, an zâin tawng hmun khat an nei sî a; hei thil an ti tan a nih hi; tûnah zawng an thiltih tum rêng rêngte pawh khapsak ruâl a ni tawh lo vang,’ a ti a,” (Gen. 11:6, NIV). Khâng mîte thil ruâhman kha, a nihna takah chuan, thil tha lo a ni.
Pathian Lehkhathû hian chiang fak chuan a sawi lo nâin, Ellen White-i erawh chuan, khâta mîte khân ‘Pathianin tui hmangin khawvêl a tichhe leh tawh ngai dâwn lo’ (Gen. 9:14, 15) tih A thutiâm kha an ring lo tih a sawi. Pathian Thû rinchhan âiin anmahnî ngaih dâna himna tûr nia an ngaih anga insak chu an tum ta zâwk a. An rilru sûkthlêk chu eng ang pawh chu lo ni se, an thil tumte kha a thianghlim lo va, mahnî hmasial taka tumsânna a ni tih Pathianin A hria a, chuvâng chuan an thil ruâhmante an tihpuitlinna tûr chu A dâlsak ta rêng a ni.
Nangni hi mahnî mî leh sâte zînga awma thlamuâng ta riâute zînga mî in lo ni vê reng em? Engtiang kawngtein nge hnam dang, mahnî hnam, chî leh ram mîte ni lo zînga (rawngbâwlnaah) in inhman theih dân tûr ni ang? _____________________________________________________
Thawhtannî October 16
Khawvêl Pum Pui Tâna Malsâwmna Niin
Genesis 12:1–3 chhiar la. Engtiang kawngin nge Pathian hriattîrna kha Abrama tân rawngbâwl tûra kohna a nih?
Pathianin Abrama (a hnû deuha Abrahama lo ni ta) kha a chênna ram, a mî leh sâte kalsana ram danga kal tûrin A ko va. Khâ kha Pathianin hê leia A ruâhmanna hlen chhuah nâna Abrahama kha hman A ruâhman vâng a ni. Abrahama chu Lalpâ Thû ang zêlin a kal ta a. Pathianin nangmâ tân ruâhmanna A nei a nih chuan, in mîte leh chhûngkua leh lainâte chhuahsan a, Amâ rawngbâwl tûra kawng A hawnsakna che hmuna pêm tûr pawh a ni thei, chutah chuan mi dangte tân malsâwmna thlentu i ni thei dâwn a ni.
Hêng chângte hi chhiar la. Pathian thuthlung, kan hnêna A thutiâm chungchâng eng nge min hrilh theuh le?
Genesis 3:15 _______________________________________________
Genesis 17:19 __________________________________________________________
Nambar 24:17 __________________________________________________________
Isaia 9:6 __________________________________________________________
Daniela 9:24–27 ________________________________________________________
Matthaia 1:21 __________________________________________________________
Hêng Bible chângte atang hian, sualna vânga harsatna chinfel nân Tûemaw hmangin Pathianin Eden Huana A thutiâm A hlen dâwn tih a chiang a. Hê thil chinfelna tûr chu, Abrahama leh (Sari laka piang) Isaaka thlah atanga lo piang tûr, an Nghahfâk, Isua Krista a ni. Hebrai 11:9 chuan Isaaka leh Jakoba-te kha Abrahama hnêna Pathian thutiam malsâwmna roluahtûte an ni tih a sawi.
Amah hmanga thutiâm Chî lo chhuah dân tûr kha, Abrahama khân eng ang takin nge a manthiam kan hre chiah lo; mahse a pêm chhuak ta tho chu a nih kha. “Rinnain Abrahama chu kohva a awm lai khân, a rochun tûr hmuna lût tûrin kal chhuah thû a pawm ta a; a kalna tûr lam pawh hre lovin a kal chhuak a,” (Heb. 11:8, NKJV). Kan tâna entawn tûr thâ a va ni êm!
Tûnah nang kha khawi hmuna kal tûr nge tih hre lo chunga kal chhuak tûra Pathian koh angah inchan la. Engtin nge i chhân ang, eng vâng nge?
Thawhlehnî October 17
Abrahama Kohna
Pathian kohna chhângin, kal tûra Pathianin thû A pêkna ramah Abrahama chu a lût a. Chutichungin, a tîr phat atangin thil a kal tluang lo nghâl a. Kal tûra Pathian hrilhna hmunah a lo thleng a; mahse, Bible sawi dân chu, “chutih lai chuan Kanaan mîte chu ramah chuan an awm a” (Gen. 12:6, NKJV)—anni kha ring lo mî, nunrâwng leh tharum thawh hmang tak an ni. Chû hmuna Abrahama a kal hnû lawkah, Lalpa chu a hnêna rawn inlârin, “I thlahte hnênah chuan hê ram hi ka la pê ang,” (Gen. 12:7, NKJV) tiin a hrilh a. Abrahama khân fuih phûrna thû a mamawh rêng a ni.
Chuti chung pawhin, a tîr lamah kha chuan thil a kal tluâng mai chuâng lo.
Mahnî “kalna tûr lam pawh hre lo” (Heb. 11:8, NKJV) chunga hmuingîl, nuâm leh thlamuâng taka khawsak vêna ram chhuahsana khatiang thil han tawh kha chu a zâmawm duh hlê mai thei a ni. A thil hmachhawn hmasak chu tâm tlâ a ni lehnghâl! Khâ tâm tlâ kha a na êm a, Pathianin chêng tûra A hrilhna ram meuh pawh chhuahsan a, hmun danga tâm tlân tûra a pêm a ngai a. Chû hmunah chuan a dinhmun a la chhe ta deuh deuh sî a ni.
“Aiguptaa a châm chhûng chuan Abrahama chu mihring chak lohna leh famkim lohna atangin a fihlîm bîk lo tih lanna a awm a. Sari, a nupui tih a zêp atang khân Pathian vênna a rin zawh lohna leh, rinna lian tak leh huaisenna a nuna lang fo thîn kha, a tlachham vê a ni tih a lang Abrahama rinna tlâkchhamna avângin Sari kha boral dinhmun hlauh-awm nasa taka dah a ni. Aigupta lalin a hmêl thatzia a lo hriat chuan, a nupui atân lal inah an hruai ta a. Nimahsela Lalpan A zahngaihna ropui takin Sari chu a hum a, lal chhûngkuaah hremna A thlentîr a.”—Ellen G. White, Thlahtubulte leh Zâwlneite, p. 112.
Mî tû mahin rawngbâwlna hnâ hi awlsam leh nuâm angin an sawi ngai lo. Abrahama pawh khân dâwt sawi leh bumna hmangin a dinhmun chu tha lo lehzualin a siam a. Vânneihthlâk takin, Pathian kha A dawhthei hlauh a, a thil tihsual avângin A chhiahhlawh chu a kalsan mai lo. Tihsual palhte kan nei chungin, Abrahama anga rinna leh thuhnuairawlhna nêna Lalpa chu kan chelh zui zêl phawt chuan, kan sual leh tihdik lohte min ngaihdamsakin, Lalpan rawngbâwlna atân min la hmang thei cheu a ni tih hriat hi a thlamuân thlâk hlê a ni.
Abrama Aigupta a zin chungchâng atang hian eng zirlaite nge kan lâk chhuah theih ang?
Nilâinî October 18
Kohhran Hmasâ leh Mahnî Buzâwlte
Tirhkohte 8:1–4 chhiar la. Kohhran hmasa huna mahnî buzâwlte atanga ringtûte darhna thlentu kha eng nge ni?
Khatih hun thleng kha chuan, kohhran hmasâ kha Jerusalem (Juda mîte chênna bial vêl) chinah chauh an la awm a. Tihduhdahna a lo chhuah tan khân, Juda mî, Farisai inpezo tak Saula kha chimawm takin a chê a; Jerusalem-a kohhran chu Judai leh Samaria ramah an darh ta a ni. Tirhkohte 1:8- a Isuâ sawi lâwkna kha “Jerusalem khuaah te, Judai leh Samari ram khaw tinah te, kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang,” (NIV) tih a ni. Hê thû hi a lo thleng famkim a; Tirhkohte 8:4-ah chuan, “a darhte chu khaw tinah an kal a, thû chu an hril zêl a” (NIV) tih a ni.
Jerusalem pâwn lama kohhran a lo darh hnûah pawh, anni khân Judate chênna bialah te, Judate chênna khawpui dangahte thû an hril thîn a. Tirhkohte 11:19 sawi dânin, kohhran kha (Lebanon-a) Foiniki leh Kupra (thliârkâr) thlengin an kal darh a, chûng zawng zawngah pawh chuan Juda mîte hnênah chauh thuchah chu an puâng tih a lang. Isuâ zirtîrte leh kohhran hmasâ khân Gentailte lam hawi lo vin, Judate chauh Lalpâ hnên lam hawitîr tumin an bei a. Kohhran rawngbâwlna tûr thlîr dân an neih kha a la zîm hlê a ni.
Petera, Isua zirtîr leh kohhran hmasa hruaitu liante zînga mî meuh pawh khân, Paulan thuchah a puân tan hnû pawh khân, Gentailte hnêna chanchin tha thuchah puân tûr niin a hre chiah lo. Petera kha ‘serh tante (Judate) tirhkoh’ tih a ni a, Paula erawh chu ‘Gentailte tirhkoh’ tih a ni thung (Gal. 2:8). Hun hmasa lamah, Petera khân Gentailte nêna a awm lai mîte hmuh nih pawh a duh lo (Gal. 2:11, 12). Chutichungin, Pathianin Petera chu a buzâwl atanga hruai chhuakin, a thinlung A thlâksak ta a ni. Chanchin tha thupêkin a fûn telte leh, Isuâ thihna kha khawvêl pum pui tân a nihzia te a lo zir tan vê ta a ni.
Tirhkohte 10:9–15, 28, 29 chhiar la. Lalpan Petera hnênah eng thuchah nge A pêk a, engtin nge keini hian kan hunah hian kan rawngbâwlna thupuiah kan bel dân tûr ni ang?
Ningânî October 19
Mahnî Awmna Hmun Atanga Bultanin
Tirhkohte 1:8 chhiar la. Khawvêl hnêna A thuhretûa kan tanna emaw, thuhrilna kan kalpui dânah emaw, Isuân eng thupui nge A lo sawi?
Keini hi mi dangte hnêna chanchin tha hriattîrtu tûr, A zirtîrte kan nihna anga kan chêt dân tûr kalhmang tlângpui chu Isuan min kawhhmuh a. Thutak hriattîr tih chu mîte tih dik lohzia va hmin tum lam a ni lo va, Thupuan 14:6–12-a vântirhkoh pathum thuchaha târlan anga Isuâ chanchin hriattîr tûr a ni zâwk.
Tirhkohte 1:8-a Isuâ thusawiah hian tluâng hrui thenkhat chu zam a ni. A hmasa berin, “Jerusalem-ah ka thuhretûte in ni ang,” (NIV) tih a ni. Kan hmuh tâk ang khân, kan chênna hmuna A thuhretûa tang tûr kan ni phawt a. Hei hian kan chênna in te, kohhran te, thenawm vêl te leh, khawtlâng pawh a huâm tel thei ang. Aman min dahna hmun—kan in leh thawhna hmun, keimahni min hnaih bertûte awmna hmuna A thuhretua kan tan hmasak a ngai. Kan chênpui, chhûngkuate leh laichîn hnâite, kohhran mîte, thawhpui te, thenawm khawvêng te leh, vêngte leh khuâte pawh a ni thei ang.
Eng emaw chângte chuan mîten hmun hla deuh, hnam dangte zînga A thuhretûa tan deuh chauhte hi an tuipui thîn a. Mahse, an chhehvêla mîte hnênah thuhretûah an tang sî lo. Kan awmna hmuna bultanin, Lalpâ min hruaina ang zêlin hâk kan zauh tûr a ni.
A dawtah, “Judai leh Samaria ram zawng zawngah, chutah kâwlkil thlengin,” (Tirhkohte 1:8, NIV). Thuhretua kan tanna tûr hi, Isuan kan hnam ramri kân pawh a tel tih A sawi a. Kan chênna hmuna bultanin, hnam dang, chi dang leh sâkhaw dang biâte hnênah pawh che chhuak tûra koh kan ni. Eng hnam leh tawng hmang zînga mî pawh lo ni ilang, hnam leh chi inthliârna awm lo va rawngbâwl a lo awlsam zâwk thei a. Khawvêl khawi lai hmunah emawte chuan kohhran hi hnam leh chi hlang tak takte an ni hlawm a. Isuâ Thupêk Ropui kha chuan mahnî buzâwl chhuahsan a kan sum leh pâite chutiang mîte tâna hman chu a pawimawh tih min hrilh a. Anni pawhin Isuâ thuchah chu an mamawh vê tho a ni.
Chona: In vêng/khaw chhûnga mî tûte emaw, mamawh bîk nei, anmahni pawh tûra kohhranin hmâ a la lâksak lohte chu hriat tumin, ziak chhuak teh u.
Hmalâkna Tûr: Mamawh bîk nei mîte tâna hmalam hun hla vak lo va rawngbâwlnaa inhmang tûra remchânna siamsak tûr che uin tawngtaiin dîl tan ang che u.
Zirtâwpnî October 20
Zir Belhna: Chhiar tûr: Ellen G. White-i lehkhabu, Tirhkohte Thiltih-a “Thupêk Ropui Tak Chu,” pp. 21–29, leh “Thutak Zawngtu,” pp. 117–127.
“Vâna a lâwn hmâ khân Krista chuan A zirtîrte hnênah an tih tûr A pê a. Khawvêl hnêna chatuan nunna rohlû pêk a tum kengkawhtu tûrte an nihziate A hrilh vek bawk a. Khawvêl tâna ka nun hlanna hriatpuitûte in ni tawh tiin a hrilh a. Israelte tâna ka rawngbâwlnate in hmu tawh. Nun an neih theihna tûrin ka mîte chu ka hnênah an lo kal rih lo vin, puithiamte leh rorêltûten an lo buatsaih tawh anga ka chungah thil lo ti tawhin, min lo hnar tawh pawh ni se, Pathian Fapa pawmna hun remchâng an nei leh dâwn a ni. An sualte sima ka hnêna lo kal zawng zawngte chu ka lo pawm leh vek a ni tih in hmuh tawh kha. Tû pawh ka hnêna lo kal chu ka hnawt chhuak tawp lo vang. Nangnî, ka zirtîrte hnênah hian hê zahngaihna thuchah hi ka kawltîr che u a ni. Judate leh Gentailte hnêna puan tûr a ni—a tîrin Israelte hnênah, chumi zawhah hnam tin rêng te, tawng tin rêng te leh mi tin rêngte hnênah. Ringtû zawng zawngte chu kohhran pakhatah an awm khâwm vek tûr a n.”— Ellen G. White, Tirhkohte Thiltih, p. 23.
Tirhchhuahna Thupêk Ropui chu a chiang: “Chutichuan kal ula, hnam zawng zawngte chu zirtîrahte siam rawh u,” (Matt. 28:19, NKJV) tih a ni. Chutichuan, mi dangte, a bîkin hnam dangte hnêna kal tûr a ni tih a chiang hlê a ni.
“Chanchin Tha thupêk hi Kristâ lalram misonari thuthlung ropui tak chu a ni. Zirtîrte chuan thlarau bote tân thahnemngai takin an thawk tûr a ni a, zahngaihna sâwmna chu mî zawng zawng hnênah an pe tûr a ni. Mîte an hnêna lo kal tûrin an lo nghâk tûr a ni lo va, an thuchah nên mîte hnênah an kal zâwk tûr a ni.”—Ellen G. White, Tirhkohte Thiltih, pp. 23, 24.
“Khawvêlah hian mi tam tak, kan rin âia Pathian ram hnaihtûte hi an awm a. Hê khawvêl sual thimah hian Lalpan lunghlu tam tak, A thuchah kengtûte A kawhhmuh tûr hi an awm. Mi tam takin Pathian finna chu khawvêl thil hlâwkte âiin an thlang ang a, êng chhitu rinawm takte an lo ni ang. Kristâ hmangaihna chuan a tîrlui tlat a, chuvângin Amâ hnêna lo kal tûrin mi dangte pawh an tîr lui tlat dâwn a ni………………………………………………………….
Petera thusawi leh thiltih chu Pathian thil ruâhman famkimna a ni tih leh, an rin dân dik lo leh mi dang an hnâwl thinna chu, chanchin tha rilrû nêna a inmil lohziate an lo hrethiam ta a. Chutichuan, ‘Chu tî a nih chuan, Pathianin Gentailte pawh nung atân sim a phal ta a nih tak chû!’ tiin Pathian an fak ta a. Chutiang chuan rin dân dik lo chu thiah a lo ni ta, kum tam tak an lo chîn thin dân leh, an ngaih dân—mi dangte hnâwlna chu, an lo bânsan ta bawk a. Gentailte hnêna chanchin tha puân nân kawng an lo inhawng ta a ni.”—Ellen G. White, Tirhkohte Thiltih, pp. 126–127.
Sawi Ho Tûr
©Nangmâ nuna i bel dânin, ‘rawngbâwlna’ (mission) tih hi engtin nge i hrilh fiah ang?
©Engtiang kawngtein nge i rilru sukthlek leh khawsak dân hmanga rawngbâwlna chu nî tin i sawi chhuah theih ang? I nî tin khawsak phungah engtin nge rawngbâwlna rilrû chu i put deuh deuh theih ang le?
© Keimahni ang ni ve lote ngaihtheih lohna laka tihthianghlim kan nih theih nân, eng ang takin nge kan thinlungte inen fiah a, chunglam thiltihtheihna chu zawn chu a pawimawh?